Ağızdan Bağırsaklara Uzanan Tehlikeli Yolculuk!

Diş çürüğü, diş eti iltihabı ve ileri evre diş eti hastalıklarının sadece ağız sağlığını değil, bağırsak sağlığını da tehdit edebileceği ortaya çıktı. Diş Hekimi ve Ağız, Diş ve Çene Cerrahı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, ağız hijyeninin önemine dikkat çekerek, diş eti hastalıklarının Crohn gibi ciddi bağırsak rahatsızlıklarını tetikleyebileceğini belirtti. Harvard Üniversitesi’nin 2024 yılında gerçekleştirdiği araştırmalara göre, Crohn hastalığı teşhisi konan bireylerin %65’inde ağızda Fusobacterium nucleatum bakterisinin tespit edildiği ortaya çıktı. Türkiye’de yapılan çalışmalarda ise kronik diş eti hastalığı olan bireylerde, Crohn hastalığına yakalanma riskinin sağlıklı bireylere oranla üç kat daha yüksek olduğu belirlendi.   Diş Sağlığından Crohn Hastalığına Giden Tehlikeli Süreç Diş çürüğü ve kronik diş eti hastalığının bağırsak sağlığını olumsuz etkileyerek Crohn hastalığına nasıl zemin hazırladığını anlatan Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, bu sürecin dört aşamada gerçekleştiğini ifade etti:  Diş Çürüğünün Başlangıcı Ağız sağlığının bozulması, genellikle şekerli gıdaların sık tüketilmesi ve yetersiz ağız hijyeni nedeniyle ortaya çıkıyor. Bu durum, diş minesini aşındıran Streptococcus mutans gibi bakterilerin çoğalmasına neden olarak diş çürüğünün ilk adımını oluşturuyor. Ağrılı çürükler nedeniyle bilinçsiz antibiyotik kullanımı ve düzenli diş hekimi kontrolüne gitmeme, süreci daha da hızlandırıyor. Diş Eti Hastalığına Geçiş (Gingivitten Periodontitise) Tedavi edilmeyen diş çürükleri zamanla diş eti iltihabına (gingivitis) yol açıyor. İlerleyen süreçte, bu iltihap kronikleşerek diş eti dokularına ve çene kemiğine zarar vererek periodontitise dönüşüyor. Periodontitis, sadece diş eti çekilmesine ve diş kaybına neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda vücutta yaygın iltihabi süreçlerin başlamasına da sebep oluyor.  Ağızdan Bağırsaklara Bakteri Yayılımı Periodontitis geliştiğinde, ağızdaki Fusobacterium nucleatum gibi zararlı bakteriler kan dolaşımı veya tükürük yoluyla bağırsaklara ulaşıyor. Ağız, bağırsaklardan sonra vücutta en fazla bakteri yoğunluğuna sahip ikinci bölge olduğu için burada bulunan zararlı bakteriler kolaylıkla bağırsaklara taşınıyor. Yapılan araştırmalara göre, her gün milyonlarca bakterinin tükürük yoluyla yutulduğu ve bağırsak mikrobiyomunun bu durumdan doğrudan etkilendiği belirtiliyor.  Bağırsak Enfeksiyonu ve Crohn Hastalığına Zemin Hazırlanması Bağırsak duvarına yerleşen zararlı bakteriler, vücutta iltihap yapıcı proteinlerin salınmasını tetikliyor. Bunun sonucunda bağırsakta kronik iltihaplanma artıyor ve Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları gelişebiliyor. Özellikle ağız hijyenine dikkat etmeyen bireylerde, bağırsak sağlığı olumsuz etkilenerek kronik hastalıkların ortaya çıkmasına neden oluyor. Ağız ve Bağırsak Mikrobiyomu Arasındaki Güçlü Bağlantı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, doğumdan itibaren bağırsak mikrobiyomunun ağız bakterileriyle şekillendiğini vurguluyor. Anne karnında bağırsakların steril olduğunu belirten Özkan, doğumla birlikte ağız yoluyla alınan bakterilerin bağırsak mikrobiyomunun oluşmasında kritik rol oynadığını ifade etti. Özellikle Crohn hastalığı olan bireylerin ağızlarında Veillonella parvula gibi bakterilerin daha yaygın görüldüğünü aktaran Özkan, bu bakterilerin sadece diş eti hastalıklarıyla değil, aynı zamanda ciddi sistemik enfeksiyonlarla da ilişkili olduğunu belirtti. Diş Sağlığı İçin Alınması Gereken Önlemler Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, sağlıklı bir ağız ve bağırsak florası için alınması gereken önlemleri sıraladı: Şeker tüketimini azaltın: Şeker, hem diş çürüğünü hem de bağırsaktaki zararlı bakterileri besler. Lifli gıdaları artırın: Lifli gıdalar, sindirim sistemini destekleyen yararlı bakterilerin çoğalmasını sağlar. Düzenli diş ipi kullanın: Günlük diş ipi kullanımı, diş eti iltihabını %50 oranında azaltarak bağırsak sağlığını da olumlu yönde etkiler. Fermente gıdalar tüketin: Yoğurt, kefir, turşu gibi fermente ürünler ağız ve bağırsak florasını dengeleyerek zararlı bakterilerin çoğalmasını engeller. Düzenli diş hekimi kontrolüne gidin: En az 6 ayda bir diş hekimi kontrolü yaptırmak, erken teşhis ve müdahale açısından büyük önem taşır. Özellikle ailesinde Crohn hastalığı öyküsü olan bireylerin ağız ve diş sağlığına ekstra dikkat etmesi gerekmektedir. Ağız Hijyeni, Genel Sağlığın Anahtarıdır Diş çürüğü ve diş eti hastalıklarının sadece ağız sağlığını değil, tüm vücut sistemlerini etkilediğini belirten Prof. Dr. Özkan, ağız hijyenine önem verilmesi gerektiğini vurguladı. Diş sağlığına dikkat edilmediğinde, bağırsak hastalıkları başta olmak üzere birçok sistemik rahatsızlığın ortaya çıkabileceğini belirten Özkan, bireylerin ağız hijyeni konusunda bilinçlenmesinin genel sağlık açısından kritik olduğunu ifade etti.   Mahreç:Haber Merkezi