Sonsuz Kimyasalların Kısırlığa Etkisi

İstanbul Arel Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ceren Türkcan, son yıllarda yaygın olarak kullanılan ve insan sağlığına ciddi zararlar verebilen PFAS (Perflorlu ve Poliflorlu Alkili Maddeler) kimyasalları hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Halk arasında “sonsuz kimyasallar” olarak bilinen bu maddeler, vücutta birikerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. PFAS Nedir? PFAS, yaklaşık 15 bin insan yapımı kimyasaldan oluşan ve çok uzun süre doğada çözünmeyen sentetik maddelerdir. Genellikle su geçirmeyen, leke tutmayan yüzeylerin oluşturulmasında ve çeşitli ambalaj ürünlerinin üretiminde kullanılır. Bu kimyasalların en belirgin özelliği, doğada ve vücutta çözünmemeleri ve uzun süre varlıklarını sürdürebilmeleridir. Bu yüzden PFAS maddeleri, "sonsuz kimyasallar" olarak adlandırılmaktadır. Sağlık Üzerindeki Zararlar Doç. Dr. Ceren Türkcan, PFAS maddelerinin sağlık üzerinde ciddi etkiler oluşturabileceğini belirtti. Özellikle böbrek kanseri ve kısırlık gibi hastalıkların, bu kimyasalların vücutta birikmesinin sonucunda ortaya çıkabileceğini ifade etti. Türkcan, PFAS kimyasallarının vücutta birikerek özellikle böbreklerde kanser riskini artırabileceğini vurguladı. Ayrıca, bu maddelerin bağışıklık sistemini zayıflatarak, vücudun savunma mekanizmalarını olumsuz yönde etkileyebileceği belirtildi. Vücutta birikerek damarları tıkayabilen PFAS kimyasalları, dolaşım bozukluklarına da neden olabilir. Bunların dışında, PFAS kimyasallarının üreme sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler yarattığı bildirildi. Türkcan, bu kimyasalların özellikle kısırlık gibi sorunlara yol açabileceğini ifade etti. Bağışıklık sistemi, dolaşım ve üreme sağlığını etkileyen PFAS, sadece kansere yol açmakla kalmaz, uzun vadede ciddi sağlık problemleri oluşturabilir. PFAS Kimyasalları Nerelerde Bulunur? PFAS maddeleri, günlük hayatta birçok farklı üründe bulunabilir. Bu maddeler, en çok gıda ambalajları ve su geçirmeyen, leke tutmayan yüzeyler bulunan tekstil ürünlerinde yer alır. Aynı zamanda, arıtılmamış sularda ve bazı tekstil ürünlerinde de PFAS kimyasallarının bulunabileceği belirtilmektedir. Gıda ambalajlarında PFAS maddelerinin kullanılması, bu kimyasalların gıda ile temas etmesine ve dolayısıyla vücuda girmesine neden olabilir. Ayrıca, su geçirmeyen kumaşlar ve leke tutmayan yüzeyler gibi tekstil ürünleri de bu maddelerin insan vücuduna girmesine yol açan bir başka kaynaktır. PFAS Kimyasallarından Korunma Yolları Doç. Dr. Ceren Türkcan, PFAS kimyasallarından korunmak için alınabilecek çeşitli önlemleri sıraladı. Türkcan, daha doğal içerikli ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini ifade etti. Bu bağlamda, bambudan üretilen tekstil ürünleri veya daha doğal malzemelerden yapılan giyim eşyaları, PFAS maddelerinden korunmak için faydalı olabilir. Aynı zamanda, dışarıdan ambalajlı gıda almak yerine, evde pişirilmiş yemeklerin tüketilmesi gerektiği vurgulandı. Gıda ambalajları, PFAS kimyasallarının en yoğun kullanıldığı alanlardan biri olduğundan, doğal ve sağlıklı ambalajlara sahip gıdaların tercih edilmesi önemlidir. Ambalajlı gıdalardan kaçınmak, PFAS kimyasallarından korunmanın bir yolu olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, içme sularında da PFAS maddelerinin bulunabileceği konusunda uyarılarda bulunan Türkcan, aktif kömürle arıtılmış su tüketmenin faydalı olabileceğini belirtti. Bu şekilde, topraktan emilen ancak çözünmeyen PFAS maddelerinin içme suyuna karışması engellenebilir. Mutfak Gereçleri Seçimi Evinizde kullandığınız mutfak gereçlerinde de PFAS kimyasalları bulunabilir. Özellikle yapışmaz ve yanmaz özelliklere sahip tavalar ve tencerelerde bu maddeler bulunabiliyor. Bu nedenle, teflon yerine çelik ve döküm tencerelerin tercih edilmesi önerilmektedir. Ancak, çelik malzemeye alerjisi olan bireylerin bu öneriye dikkat etmeleri gerektiği de Türkcan tarafından değindi. Sonuç Olarak PFAS kimyasallarından korunmak, sağlığımızı ciddi şekilde etkileyebilecek bu maddelerden uzak durmak için alınabilecek önemli önlemleri içerir. Daha doğal ve doğal içeriklere sahip ürünler kullanmak, ambalajlı gıda tüketimini azaltmak, sağlıklı su arıtma yöntemlerine başvurmak ve doğru mutfak gereçleri seçmek, PFAS kimyasallarından korunmanın yollarıdır. Doç. Dr. Ceren Türkcan, bu tür önlemlerle PFAS kimyasallarının zararlı etkilerinden korunabileceğimizi ve sağlıklı bir yaşam sürdürebileceğimizi ifade ediyor.   Mahreç:Haber Merkezi