Zekât Hesaplamasında Çelişkili Görüşler!

İttihadul Ulema Fetva Kurulu, "Yıl içerisinde elde edilen paraların zekâtı nasıl hesaplanır?" sorusuna yönelik verdiği fetvayla konuya açıklık getirdi. Fetvada, zekât hesaplamalarındaki farklı mezhep görüşlerine değinildi ve bu konuda izlenmesi gereken yöntemler belirlendi.

Yeni Mallara İlişkin Tanım ve İlgili Mezhep Görüşleri

Fetvada, nisap miktarında malı bulunan kişilerin yıl içerisinde elde ettikleri maaş, miras, hibe ve sadaka gibi yeni mallara "müstefâd" (faydalanılan mal) denildiği belirtiliyor. Bu yeni malların zekâtı ile ilgili olarak, mezhep imamları arasında farklı görüşler bulunmaktadır.

Şafiî mezhebi, yeni mal elde eden kişinin, her yeni mal için ayrı bir yıl hesaplaması gerektiğini savunuyor. Bu görüşe göre, elde edilen her yeni mal, edinildiği günden itibaren kendi zekât yılına sahip olur. Şafiîler, malın cinsinden bağımsız olarak, her bir yeni mal için hesaplanan yılın sonunda zekât verilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Hanefi Mezhebinin Görüşü: Kolaylık ve Esneklik

Öte yandan, Hanefi mezhebi, elde edilen yeni malların zekâtını daha pratik bir şekilde hesaplamayı öneriyor. Hanefi görüşüne göre, eğer yeni mal, önceden sahip olunan mal ile aynı cinsteyse, yıl sonunda tüm malların zekâtı bir arada verilmelidir. Yani, yıl sonunda, o yıl içerisinde elde edilen tüm mal varlığının zekâtı, tek bir defada ödenebilir. Hanefi mezhebine göre, farklı cins mal söz konusu olduğunda ise her bir malın zekâtı için ayrı bir yıl hesaplanır. Bu, özellikle malın çeşitliliği ve miktarına göre daha detaylı bir hesaplama gerektirebilir.

Zekâtın Hesaplanmasında Esneklik ve Uygulama

Hanefi mezhebinin bu yaklaşımı, zekâtın daha rahat bir şekilde hesaplanmasına olanak sağlar. Şafiîler, her malın zekâtını ayrı ayrı vermek yerine, tüm malların zekâtını tek seferde ödediklerinde, bu uygulama mezhep içinde yasaklanmadığı için erken zekât ödemesi yapmış olurlar.

Örnekle Açıklama: Altın ve Diğer Zekât Malları

Fetvada, Hanefi mezhebine göre bir kişinin 85 gram altın veya değerinde parası olduğu varsayıldığında, aynı yıl içinde bu kişi ne zaman başka bir para elde ederse, yıl sonunda elindeki tüm malın zekâtı bir arada verilir. Ancak kişi, 85 gram altın dışında başka bir zekât malı elde ederse, örneğin inek veya koyun gibi, bu durumda yeni malların zekâtı için ayrı bir yıl hesaplanır.

Bu açıklamalar, zekât hesaplamasında Hanefi mezhebinin daha esnek bir yaklaşım sunduğunu ve Şafiî mezhebinin de her yeni mal için ayrı bir yıl hesaplamasını önerdiğini ortaya koymaktadır. Her iki mezhep de, zekâtın verilmesinde farklı yorumlar ve uygulamalar sunarak, farklı bireylerin ihtiyaçlarına göre esneklik sağlamaktadır.