Diyarbakır’ın tarihi güzelliklerini yazmaya devam ediyorum. Birçok kaynakta geçmişi neredeyse insanlık kadar eski olan Diyarbakır’ı tanımaya devam diyoruz.

Bu haftaki yazımda, nazlı Dicle Nehri üzerine kurulmuş, inanılmaz güzellikte olan ve Diyarbakır’ın incisi olarak adlandırılan asırlık On Gözlü Köprü’ye yer vermek istiyorum. On Gözlü Köprü, halk arasında farklı isimlerle de bilinmekte; Dicle Köprüsü, Silvan Köprüsü veya Mervani Köprüsü olarak da adlandırılmaktadır. 

On Gözlü Köprü, Diyarbakır şehir merkezine çok yakın ve Mardin Kapısı’nın yaklaşık üç kilometre batısında bulunuyor.  Ayrıca On Gözlü Köprü’nün etrafında Dicle Vadisi ve şarkılara konu olan Kırklar Dağı’nı seyir etmekte insana ayrı bir keyif veriyor.  

Ön Gözlü Köprü’nün ilk ne zaman inşa edildiği tam olarak bilinmiyor. Tarih boyunca bölgede meydana gelen savaşlar nedeniyle defalarca yıkıldığı bilinmektedir. Bu yıkımlardan sonra On Gözlü Köprü her seferinde yeniden restore edilmiş ve insanların kullanımına sunulmuştur. On Gözlü Köprü kitabelerinde belirtildiği üzere ve günümüzde de köprünün ‘Mervani Köprüsü’ olarak anılmasına neden bir onarımın da Mervaniler tarafında yapılmasından kaynaklıdır.

Ayrıca On Gözlü Köprü’nün yapım malzemesinin, bölgede yapılarda bolca kullanılan siyah taş olduğu da gözden kaçmıyor. On Gözlü Köprü 172 metre uzunluğunda, batı tarafında ilk beş gözü on metre genişliğinde, köprünün beşinci gözünden başlayıp köprünün genişliği dört metreye kadar daralmaktadır. On Gözlü Köprü’nün genişliğinin bu şekilde değişmesinin temel nedeni ise şehri saldırılara kaşı daha kolay savunabilmektir. 

Yetkililerin yaptığı açıklamalara göre, On Gözlü Köprü’ye hem yerel turistin, hem de yabancı turistin ilgisi son yıllarda büyük oranda artmış durumda… 

Ayrıca Diyarbakır’da bulunan önemli tarihi diğer iki köprüde,  Silvan’da bulunan Malabadi ve Çermik’teki Haburman Köprüsü’dür.

Yazıma, Diyarbakır’ın güzel türküsü, ‘Kırklar Dağı Düzü’ şarkısının sözleriyle son vermek istiyorum. 

Kırklar Dağı’nın düzü
Karanlık bastı bizi
Kör olasan zalım Suzan
Ziyaret çarptı bizi
             &
Köprü altı kapkara 
Ana gel beni ara
Saçlarıma kumlar doldu
Tarağ getir de tara
               &
Gazi köşkü serindir
Dicle suyun derindir
Ağlama sen garip anam 
Kadir mevlam karimdir.